عوارض سکته مغزی میتوانند زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهند و نیاز به برنامههای بازتوانی و مراقبتهای بلندمدت دارند. سکته مغزی، که به دلیل انسداد یا پارگی عروق مغزی رخ میدهد، میتواند عوارض جدی و متنوعی به همراه داشته باشد تشخیص به موقع و درمان فوری میتواند از شدت برخی از این عوارض بکاهد و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد. در این مقاله به بررسی عوارضی که این اتفاق میتواند به دنبال داشته باشد، میپردازیم.
عوارض سکته مغزی چیست؟
عوارض سکته مغزی به سن بیمار و شدت و نوع این عارضه بستگی دارد. این عوارض میتواند شامل مشکلات جسمی حرکتی برای بیمار باشد. زمان نقش موثری در پیشگیر و بروز عوارض ثانویه سکته مغزی دارد. سکته مغزی بر اثر نرسیدن خون و اکسیژن به سلولهای مغزی رخ میدهد. ین شرایط موجب بروز عوارضی حرکتی و همچنین عدم تعادل در فرد میشود.
بیشتر بخوانید: درمان سکته مغزی با rtms
شایعترین عوارض سکته مغزی
سکته مغزی، که به دلیل انسداد یا پارگی عروق مغزی رخ میدهد، میتواند عوارض جدی و متنوعی به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
فلج یا ضعف عضلانی: فلج یا ضعف عضلانی معمولاً در یک طرف بدن اتفاق میافتد و میتواند بر عملکرد دست، پا و حتی صورت تاثیر بگذارد. در این حالت آسیب به قسمتهایی از مغز که کنترل حرکت را بر عهده دارند وارد شده است.
اختلالات گفتاری و زبانی: ممکن است فرد نتواند صحبت کند، کلمات را به درستی ادا کند یا صحبتهای دیگران را درک کند.
زمانی که آسیب به بخشهایی از مغز که مسئول پردازش زبان وارد شده باشد این عارضه رخ میدهد.
مشکلات بلع: افراد ممکن است در بلعیدن غذا و مایعات مشکل داشته باشند.
اختلالات شناختی و حافظه: زمانی که در هنگام سکته مغزی به نواحی مغزی مرتبط با عملکردهای شناختی آسیب وارد شود، مشکلاتی در حافظه، توانایی تفکر، تمرکز و تصمیمگیری فرد ایجاد میشود.
مشکلات بینایی: ممکن است فرد دچار اختلال در بینایی یا حتی نابینایی جزئی یا کامل در یک چشم یا هر دو چشم شود.
اختلالات حسی: احساس بیحسی، سوزنسوزن شدن یا عدم توانایی در تشخیص حرارت و درد.
افسردگی و اضطراب: مشکلات روحی و روانی پس از سکته مغزی بسیار شایع است و نیاز به درمانهای روانشناختی دارد.
اختلالات تعادل و هماهنگی: مشکلات در حفظ تعادل و هماهنگی حرکات بدن از دیگر عوارض سکته مغزی است.
تشنج: برخی افراد پس از سکته مغزی ممکن است دچار تشنج میشوند.
مشکلات عاطفی و رفتاری: تغییرات در رفتار، احساسات و شخصیت فرد، از جمله افزایش تحریکپذیری، ناتوانی در کنترل احساسات و تغییرات شخصیتی از دیگر عوارض است.
سکته در اثر اختلال خواب
بیشتر بخوانید: پیشگیری از سکته مغزی
تاثیر زمان در عوارض بعد از سکته مغزی
زمان نقش حیاتی در عوارض بعد از سکته مغزی ایفا میکند. هرچه زمان بیشتری از شروع علائم سکته مغزی بگذرد، احتمال بروز عوارض شدیدتر و دائمی نیز افزایش پیدا میکند. در ادامه به تأثیر زمان در عوارض بعد از سکته مغزی اشاره خواهد شد.
درمان به موقع: درمان به موقع، به ویژه در ساعات اولیه پس از بروز سکته مغزی، میتواند به طور چشمگیری نتایج را بهبود بخشد. داروهای رقیق کننده خون اگر ساعات اولیه پس از سکته استفاده شود، میتوانند انسداد عروق را برطرف کرده و جریان خون سریعتر به مغز بازگردانند.
کاهش آسیب مغزی: هرچه درمان زودتر آغاز شود، میزان آسیب به بافتهای مغزی کمتر خواهد بود. بازگرداندن سریع جریان خون به مناطق آسیبدیده مغز، میتواند از مرگ سلولهای مغزی جلوگیری کرده و آسیب را محدود کند.
کاهش عوارض طولانیمدت: درمان سریع میتواند شدت عوارض طولانیمدت مانند فلج، اختلالات گفتاری و مشکلات شناختی را کاهش دهد.
بازتوانی سریعتر: افرادی که زودتر درمان میشوند، معمولاً روند بازتوانی بهتری دارند و سریعتر به عملکردهای طبیعی خود بازمیگردند.
کاهش نرخ مرگومیر: درمان سریع سکته مغزی میتواند نرخ مرگومیر را به طور قابل توجهی کاهش دهد. زیرا محدود کردن آسیب مغزی و بازگرداندن جریان خون میتواند خطر عوارض کشنده را کاهش دهد.
پیشگیری از عوارض ثانویه: درمان به موقع میتواند از بروز عوارض ثانویه مانند تشنج، عفونتها و مشکلات قلبی جلوگیری کند. زیرا مدیریت صحیح و سریع سکته مغزی، باعث کاهش فشار بر سایر سیستمهای بدن میشود.
بیشتر بخوانید: سکته های مغزی در کودکان و افراد جوان
چگونگی کاهش عوارض سکته مغزی
کاهش عوارض سکته مغزی نیازمند ترکیبی از درمان های فوری، است که می تواند از بروز بسیاری از عوارض جدی جلوگیری کند در ادامه راهکارهای مهم در این زمینه را بیان خواهیم کرد:
✅ شناخت علائم و مراجعه سریع به اورژانس
✅ استفاده از داروهای ضد لخته خون
✅ مداخلات پزشکی
✅ بازتوانی(فیزیوتراپی، کاردرمیانی و گفتار درمانی)
✅ کنترل عوامل خطر مانند: فشار خون و قند خون عدم استعمال دخانیات و کاهش سطح کلسترول خون
✅ سبک زندگی سالم
✅ پشتیبانی روانشناختی و اجتماعی
لازم به ذکر است بازتوانی مناسب میتواند کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد. کنترل عوامل خطرزا و پیروی از سبک زندگی سالم نیز به پیشگیری از بروز سکتههای بعدی کمک میکند.
سوالات متداول عوارض سکته مغزی
بله، در برخی موارد سکته مغزی میتواند منجر به فلج دائمی شود، به ویژه اگر درمان به موقع و مناسب انجام نشود.
گفتار درمانی یکی از مهمترین درمانها برای بهبود مشکلات گفتاری و بلع پس از سکته مغزی است.
بسیاری از افراد با توانبخشی مناسب و مراقبتهای پزشکی میتوانند به زندگی عادی بازگردند، اگرچه ممکن است نیاز به حمایت و تطبیقهای خاص داشته باشند.
مدت زمان بازتوانی میتواند متفاوت باشد و بستگی به شدت سکته و پاسخ فرد به درمان دارد. این مدت زمان ممکن است از چند ماه تا چند سال متغیر باشد.
با مصرف منظم داروهای تجویز شده، تغییرات سبک زندگی، پیروی از رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و ترک سیگار میتوان خطر بروز سکته مغزی دوم را کاهش داد.
نتیجه گیری
سکته مغزی یکی از جدیترین و خطرناکترین شرایط پزشکی است که میتواند عوارض متعددی به دنبال داشته باشد. درمان به موقع و مراقبتهای فوری نقش حیاتی در کاهش این عوارض و بهبود نتایج درمانی دارند. بازتوانی و توانبخشی مناسب میتواند به بازگرداندن عملکردهای از دست رفته و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. آگاهی از علائم سکته مغزی و اقدام سریع میتواند جانها را نجات داده و از بروز بسیاری از عوارض جدی جلوگیری کند. با توجه به اهمیت این موضوع، آموزش عمومی و افزایش آگاهی جامعه درباره سکته مغزی و روشهای پیشگیری و درمان آن بسیار ضروری است.