جراحی صرع در چه مواردی انجام می شود؟

یکی از روش های درمان صرع ، جراحی صرع است. در این جراحی قسمتی از مغز که سبب بروز بیماری صرع می شود برداشته شده و یا متخصص به دنبال اعمال تغییراتی بر روی این قسمت از مغز خواهد شد. در صورتی از این جراحی استفاده می شود که همیشه قسمتی از مغز دچار اختلال شود. اما باید به یاد داشته باشید که درمان راه حل اولیه و ابتدایی برای درمان نیست و ابتدا باید دارو درمانی انجام شود. چنانچه دارو درمانی با شکست مواجه شود، باید جراحی صرع صورت گیرد. قبل از انجام این جراحی باید معاینات و آزمایش های لازم انجام گیرد. به خصوص اگر صرع از نوع مقاوم به درمان باشد. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا در این خصوص اطلاعات بیش تری کسب نمایید.

در چه مواردی جراحی صرع توصیه می شود؟

حدود ۶۰٪ بیماران با تشنجات موضعی به داروهای ضد تشنج رایج پاسخ می دهند در حالی که بقیه برای کنترل تشنج نیاز به اضافه کردن داروی دوم و یا حتی سوم دارند.

تعیین محل تخلیه امواج  تشنج زا نیاز به یک آنالیز دقیق بالینی و یافته های تصویربرداری و EEG داشته که اغلب با مانیتورینگ Video / EEG طولانی و گاهی ثبت نوار مغز به روش های کارگذاری الکترودهای داخل بافتی و درون جمجمه ای و الکترودهای زیر سخت شامه ای  به دست می آید. اخیرا از روش های تخصصی تری مثل تصاویر فانکشنال نیز استفاده می شود. در صرع مقاوم به درمان معمولا جراحی توصیه می شود.

بیش تر بخوانید : علل سرگیجه

چه دلایلی سبب انجام جراحی صرع می شود؟

اگر داروها راه چاره ای برای کنترل و درمان صرع نباشد، جراحی صرع باید انجام شود. تشنج به اختلالی گفته می شود که تحت عنوان صرع مقاوم به دارو یا صرع شعله ور شونده شناخته می‌شود. یکی از مهم ترین هدف هایی که جراحی صرع به دنبال دارد؛ برطرف کردن تشنج و کم کردن شدت آن با دارو یا ببدون آن است. چنانچه بیماری صرع کنترل نشده باشد، مشکلات و عوارضی را سبب می شود که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• عصبانیت و افسردگی
• اختلال رشد کودکان
• اختلال و آسیب جسمانی هنگام بروز تشنج
• مشکل حافظه و دیگر مهارت های فکری
• غرق شدن هنگام حمله صرع در استخر
• مرگ ناگهانی ( این جزو عوارض نادر است. )

چند درصد از افراد نیازمند جراحی صرع هستند؟

تخمین زده می شود که  نزدیک ۲۵% بیماران مصروع  کاندید درمان جراحی شده و بیش از نیمی از آن ها ممکن است از جراحی سود ببرند و درمان شوند. جراحی خارج کردن کانون تشنج زا که به درمان های دارویی شدید و طولانی مدت پاسخ نداده  در تعدادی از مراکز تخصصی صرع استفاده می شود.

بهترین کاندیدها برای جراحی افراد با تشنجات پارشیال (موضعی) به همراه تغییر هوشیاری و یک فوکوس یک طرفه لوب تمپورال هستند. میزان بهبود در بعضی سریها نزدیک به ۹۰٪ بوده است اما به طور کلی تقریبا ٪۵۰ بعد از ۵ سال می باشد. باید ذکر کرد؛ بیشتر بیمارانی که درمان جراحی شده اند همچنان نیاز به داروی ضد تشنج دارند.

برداشتن بافت کورتیکال حاوی یک ضایعه خارج از لوب تمپورال در تقریبا ۵٪ موارد یک وضعیت عاری از تشنج ایجاد کرده است، تنها ۱۰% بیماران هیچ بهبودی پیدا نکرده و کمتر از ۱۵٪ بدتر شده اند.

انواع جراحی صرع

جراحی صرع انواع مختلفی دارد که به بررسی هر کردام از آن ها خواهیم پرداخت.

1. یکی از رایج ترین انواع جراحی صرع این است که جراح مغز و اعصاب با برداشتن بخش کوچی از بافت مغز قصد در از بین بردن صرع و تشنج دارد. این نواحی می تواند شامل قسمت هایی باشد که سبب آسیب و اختلال در مغز همچون تومور و بد شکلی است، باشد.
2. عمل جراحی صرع معمولا روی یکی از لوب‌های گیجگاهی صورت می گیرد. لوب گیجگاهی ناحیه ای از مغز است که وظیفه آن کنترل عواطف و احساسات، حافظه بینایی و درک زبان است.
3. یکی دیگر از روش های جراحی صرع، تحریک عمیق بافت مغزی است که با استفاده از کاشتن یک الکترود در داخل بافت عمیق مغز صورت می گیرد که می تواند سبب آزاد کردن سیگنال‌های الکتریکی شود که سبب فعال شدن سلول‌های عامل تشنج می‌‌شوند. ژنراتوری که وظیفه ارسال امواج الکتریکی را برعهده دارد در قفسه سینه قرار داده می‌شود.
4. یکی از روش های کم تهاجمی جراحی صرع مقاوم به درمان، گرما درمانی است که با لیزر انجام می شود. از لیزر برای تخریب قسمت کوچکی از مغز استفاده می شود. متخصص و جراح مغز و اعصاب از ام آر آی و اسکن برای اینکار استفاده می کند.
5. در یکی دیگر از روش‌های جراحی یک مجموعه از اعصابی که سمت راست و چپ مغز را به هم متصل می‌کند تحت درمان قرار می‌گیرد. معمولا از این روش برای درمان کودکانی استفاده می‌‌شود که دچار فعالیت غیر عادی مغز هستند و این فعالیت از یک سمت تا سمت دیگر مغز ادامه پیدا می‌کند.
6. همیسفرکتومی ‌روشی است که در آن یک بخش از مواد خاکستری مغز برداشته می‌شود. معمولاً از این روش برای نجات کودکان استفاده می‌شود که دچار تشنج هستند و این اختلال از نقاط مختلف در یک نیمکره از مغز به وجود می‌آید. به طور کلی اختلال در اوایل دوران طفولیت یا در هنگام تولد خود را نشان می‌دهد.
7. نیم کره برداری عملکردی نیز یکی دیگر از روش‌های جراحی است که عمدتاً در کودکان انجام می‌شود و جراح بدون برداشتن بافت مغز به قطع کردن ارتباطات آن با سیستم عصبی بدن می‌پردازد.

آیا جراحی صرع موجب درمان می شود؟

موضوع برداشتن مناطق دیسپلازی های فوکال کورتیکال در بچه ها بسیار تخصصی بوده است؛ نمای بافت شناسی دیسپلازی در میزان موفقیت جراحی مهم می باشد.

پروسیجرهای جراحی دیگر در موارد انتخاب شده شامل قطع کورپوس کالوزوم و همیسفرکتومی هستند. کالوزوتومی در کنترل تشنجات پارشیال مقاوم و تشنجات ژنرالیزه ثانویه به ویژه وقتی حملات آتونیک ناتوان کننده ترین جزء تشنج باشند، مؤثر می باشد.

برداشت تمام کورتکس یک همسفر به علاوه آمیگدال و هیپوکامپ در بچه ها همچنین در بعضی بالغین با بیماری مغزی شدید و یک طرفه و تشنجات موتور مقاوم و همی پلژی ارزشمند بوده است.

• آنسفالیت راسموسن، بیماری استورج وبر و کیست های پورنسفالیک بزرگ از بیماری هایی هستند که به درمان جراحی پاسخ می دهند.
• جراحی، فوکوس رادیشن یا برداشت اندوواسکولار AVM ممکن است تعداد تشنج ها را کاهش دهد اما نتایج آنها گاهی غیرقابل پیشگویی است.

کلام آخر

به خاطر داشته باشید تشخیص و یا جراحی صرع به عهده متخصص مغز و اعصاب می باشد. پزشک متخصص با بررسی دقیق جوانب بیماری و شرح حال فرد مبتلا به این بیماری، بهترین روش را انتخاب می نماید.