تشخیص انواع سردرد به شما در راهکاری ها و رویکرد های کنترلی مناسب کمک می کند. سردرد ها انواع مختلفی دارد که بسته به این انواع ممکن است درد در بخش های مختلف سر بروز پیدا کند. همچنین انواع مختلف درد ها در پاسخ به محرک ها ممکن است در این زمینه برای شما ایجاد شود. در این مقاله از وبسایت دکتر ناصر مهربان قصد داریم به انواع سردرد و هر آنچه باید در اینباره بدانید اشاره کنیم.
انواع سردرد ها در نواحی مختلف سر
در ابتدا لازم است بررسی کنیم انواع سردرد به چه دلیل ایجاد می شود. با جابجایی، التهاب، اسپاسم یا کشش بخش های حساس به درد موجود در سر و گردن، سردرد ایجاد می شود. راهکار مناسب درمان سردرد تنها با شناخت انواع آن امکان پذیر است.
در کدام نواحی سر ممکن است سردرد رخ دهد؟ موارد زیر را بررسی کنید:
- سینوس های وریدی
- شریان های مننژی میانی و قدامی
- دوراماتر (سخت شامه) در قاعده جمجمه
- اعصاب تری ژمینال (V)
- گلوسوفارنژئال IX و واگ X
- قسمت های ابتدایی شریان کاروتید داخلی با شاخه های آن در حلقه ویلیس
- ماده خاکستری پری اکی داکت
- هسته های حسی تالاموس
- پریوست جمجمه
- پوست
- بافت های زیر جلدی
- عضلات
- شریان ها
- عضلات گردن
- اعصاب گردنی دوم و سوم
- چشم ها
- گوش ها
- دندان ها
- سینوس ها
- حفره دهانی و مخاط حفره بینی
انواع سردرد چه نشانه هایی ایجاد می کند؟
انواع مختلفی سردرد وجود دارد که در زیر، به بررسی علائم شایع ترین انواع خواهیم پرداخت.
- درد مفصل گیجگاهی- فکی: احساس درد در شقیقه، جلوی گوش ها
- سردرد خوشه ای: احساس درد در یکی از چشم ها و یا اطراف آن
- سردرد میگرنی: احساس درد، تهوع و مشکلات بینایی
- سردرد سینوزیتی: احساس درد پست استخوان پیشانی و یا در گونه ها
- سردرد تنشی: احساس درد مانند فشار آمدن به سر
- سردرد گردنی: احساس درد در قسمت فوقانی و پشت سر
به طور کلی این اختلال به انواع زیر تقسیم بندی می شود:
- میگرن
- سردرد تنشی
- سردرد خوشه ای
- سردرد متفرقه غیر وابسته به ضایعات مغزی
- Idiopathic stabing و فشار خارجی و سردرد ناشی از سرما، سردرد فعالیتی، سردرد وابسته به فعالیت جنسی
- سردرد مرتبط با ضربه های مغزی
- سردرد مرتبط با بیماری های عروقی
- ایسکمی حاد مغزی و خونریزی مغزی، خونریزی تحت عنکبوتیه، مالفورماسیون، عروقی پاره نشده، آرتریت، درد شریان ورتبرال یا کاروتید، ترمبوز وریدی، هیپرتانسیون شریانی، سردرد وابسته به دیگر ضایعات عروقی
- فشار پایین و بالای مغزی نخاعی، عفونت داخل مغزی، سارکوئیدوز داخل مغزی، بیماری های التهابی غیر عفونی دیگر
- سردرد وابسته به سوء مصرف مواد و یا محرومیت از آن
- سردرد ناشی از عفونت خارج مغزی
- عفونت ویروسی، عفونت باکتریال و عفونت های دیگر
- سردرد وابسته به بیماری های متابولیک
- هیپوکسی، هیپرکاپنه و مخلوط هیپوکسی و هیپرکانه، هایپگلیسمی، دیالیز، اختلال متابولیکی دیگر
- سردرد یا درد صورت وابسته به ضایعات کرانیوم، گردن، گوش ها، بینی، اندام ها، دهان و صورت
- نورالژی کرانیال: نورالژی عصب سه قلو، نورالژی گلوسوفارنژیال، نورالژی سوپریورلارنژیال، نورالژی پس سری
انواع سردرد به چند دسته تقسیم بندی می شود؟
سیستم ICHD-3 (سیستم بین المللی دسته بندی سردردها) سیستمی است که در آن طبق یکسری معیارها سردرد ها را دسته بندی می کنند. این معیارها سه دسته عمده از اختلالات سردرد شامل:
- سردرد های اولیه
- سردردهای ثانویه
- نورالژی های اعصاب جمجمعه ای و درد صورت را تعریف می کنند.
در اختلالات سردرد اولیه، مشکل خود سردرد است. مشخصات بالینی تظاهر یک بیماری با مکانیسم منحصر به فرد ، مانند میگرن یا سردرد خوشه ای است. برای اختلالات سردرد ثانویه، سردردها به یک بیماری زمینه ای مانند بیماریها،ضربه و آسیب یا دارو ها نسبت داده می شوند.
نورالژی های جمجمه و درد صورت یک مجموعه متمایز از اختلالات هستند. این طبقه بندی ها نشان می دهد که بسیاری از افراد بیش از یک نوع سردرد دارند. در نتیجه، نوع سردرد باید تشخیص داده شود. برخی از افراد ممکن است دو بیماری سردرد اولیه (سردرد میگرنی و تنشی) داشته باشند. برخی دیگر ممکن است مبتلا به سردرد اولیه و سردرد ثانویه باشند (میگرن مزمن و سردرد ناشی از مصرف بیش از حد مسکن). برخی دیگر ممکن است دارای یک اختلال سردرد اولیه و نورالژی جمجمه (میگرن و نورالژی سه قلو) باشند. تشخیص گاها می تواند در بیمار دشوار باشد و درمان بر اساس علل زمینه ای و نوع سردردها به صورت جداگانه و منحصر به نوع اختلال یا اختلالات فرد انجام می شود.
✅ سردرد ناشی از افزایش فشار داخل مغز
تشخیص انواع سردرد چگونه است؟
چگوه متخصص مغز و اعصاب انواع سردرد را تشخیص می دهد؟ معیارهایی برای تشخیص وجود دارد که در ادامه مقاله به برخی از اصلی ترین آن ها خواهیم پرداخت.
معاینه بالینی
در بیشتر موارد، شرح حال دقیق سردرد برای تشخیص انواع سردرد الزامی است. عناصر اصلی در تاریخچه سردرد، سیر زمانی، خصوصیات سردرد، علائم و نشانه های همراه، عوامل تشدید کننده سردرد و مستعد کننده، عوامل بهبود دهنده، ارزیابی و تاریخچه درمان، سابقه روانی، سابقه خانوادگی و یک تاریخچه کامل داخلی و جراحی.
سن شروع سردرد
میگرن معمولا قبل از ۴۰ سالگی شروع می شود و شروع بعد از ۵۰ سالگی غیرمعمول می باشد. برعکس آرتریت تمپورال بعد از ۵۰ سالگی شروع شده و زودتر از آن نادر است.
بررسی شدت
سردرد برق آسا، در عرض ۱ دقیقه به حداکثر شدت می رسد و علت آن می تواند؛ خونریزی تحت عنکبوتیه، دیسکسیون شریان کاروتید و میگرن باشد. شروع تدریجی تر سردرد شدید، می تواند به دلیل میگرن یا مننژیت ویرال باشد.
تواتر زمانی
سردردهای اولیه (سردرد بدون اتیولوژی مشخص) تواتر زمانی متعددی دارند، به طوری که از چند حمله میگرن در طول زندگی تا سردرد کلاستر (خوشه ای) که تا ۸ بار در روز تکرار می شود، متفاوت است.
زمان وقوع
سردرد کلاستر در زمان های خاص شبانه، روز بروز می کند و ممکن است بیمار را از خواب بیدار کند. گرچه سردردهای بیدار کننده از خواب معمولا خوش خیم هستند (مثلا: میگرن، کلاستر و سردرد شبانه) ولی چنین سردردهایی ممکن است در زمینه تومور مغزی، مننژیت و خونریزی تحت عنکبوتیه نیز باشند. سردردهای نوع تنشی معمولا بعدازظهر بروز می کنند.
بررسی مدت سردرد
درمان میگرن ۴ تا ۷۲ ساعت در بالغین، سردردهای کلاستر ۱۵ تا ۱۸۰ دقیقه و سردردهای نوع تنشی ۳۰ دقیقه تا روزها طول می کشند. نورالژی تری ژمینال چند ثانیه تا کمتر از ۲دقیقه ادامه می یابد.
۳۰% موارد میگرن، حتی بعد از مصرف ترکیبات تریپتان عود می کند.
خصوصیات انواع سردرد
بررسی خصوصیات انوان سردرد در رویکرد های درمانی موثر است.
محل بروز درد
- سردردهای کلاستر؛ همیشه یک طرفه می باشند.
- میگرن؛ در ۶۰% موارد یک طرفه و در ۴۰ % دیگر، دوطرفه است.
- نورالژی تری ژمینال؛ یک طرفه بوده و بیشتر شاخه دوم و سوم عصب پنجم را درگیر می کند.
- سردرد تنشی؛ به شکل احساس فشار، درد مبهم، سفتی یا گرفتگی است.
- نورالژی تری ژمینال، به صورت درد الکتریکی یا خنجری می باشد.
- سردردهای کلاستر؛ به صورت سوزشی یا سوراخ کننده توصیف می شوند.
- سردرد ناشی از تومورهای مغزی و هماتوم ساب دورال؛ ممکن است یک طرفه یا دوطرفه باشند.
کیفیت درد
- در ۵۰% موارد میگرن، درد ماهیت ضربان دار یا کوبنده دارد.
- سردرد نوع تنشی؛ به شکل احساس فشار، درد مبهم، سفتی یا گرفتگی است.
- سردردهای کلاستر؛ به صورت سوزشی یا سوراخ کننده توصیف می شوند.
- نورالژی تری ژمینال؛ به صورت درد الکتریکی یا خنجری.
- سردرد تومورهای مغزی؛ به صورت دردهای مبهم، مداوم تا ضربان دار توصیف می شود.
شدت درد
شدت میگرن از ضعیف تا شدید در حملات مختلف، متفاوت است. باید خاطر نشان کرد؛ شدت لزوما نشانه تهدید کننده بودن سردرد نیست.
همچنان که در میگرن و کلاستر سردردهای شدیدی وجود دارد، ولی اصولا سردردهای جدید و شدید باید مهم تلقی شوند.
برعکس در برخی بیماران با هماتوم ساب دورال یا تومور مغزی، خفیف است و به مسکن های ساده پاسخ می دهد.
نتیجه گیری
علائم قبل از سردرد میگرنی مثل اسکوتوم های جرقه ای، یا دیگر تغییرات بینایی، شایع بوده ولی باید توجه داشت که این علائم ممکن است در واقع یک تشنج موضعی باشند و به دنبال آن ها سردرد بروز کند که باید با سردرد میگرنی افتراق داده شوند.
تشخیص نوع سردرد به عهده ی متخصص مغز و اعصاب می باشد. با مراجعه به پزشک مربوطه علائم شما مورد بررسی قرار می گیرد. با مشخص شدن نوع سردرد، درمان های مخصوصی از سوی پزشک تجویز می شود.
من از کودکی اینطوری بودم که سردرد میگرعتم بعد یه داستانی که اصلا برام اتفاق نیفتاده بود میومد تو ذهنم بعد یه چند دقیقه خوب میشدم اون موقه داستان خیلی واضح بود ولی الان هم داستان خیلی نا واضح هم زمانش بیشتر شده