نوار مغز یا الکتروانسفالوگرام (EEG)

نوار مغز به چه دلیل تجویز می شد و چه چیزهایی را نمایش می دهد؟ اگر نوار مغز نرمال نباشد چه می شود؟ این از جمله وسالات متداول کسانی است که متخصص مغز و اعصاب برای آن ها نوار مغز تجویز کرده است. نوار مغز یا الکتروانسفالوگرافی، تستی است که به بررسی و ارزیابی فعالیت الکتریکی در مغز می پردازد. این نوار، الگوهای امواج مغز را ثبت و ضبط می کند.

نوار مغز چیست؟

یک آزمایش است که ناهنجاری‌ها در موج‌های مغزی یا در فعالیت الکتریکی مغز را شناسایی می‌کند. در طول روند آزمایش، الکترودها که شامل دیسک‌های کوچک فلزی با سیم‌های نازک هستند روی پوست سر شما چسبانده می‌شوند.

زمانی که مغز فعالیت می کند، پالس های الکتریکی تولید می شود و نور مغز این پالس های الکتریکی را تشخیص می دهد. سپس در صفحه کامپیوتر تفسیر می شود.

پزشک متخصص در نوارمغز(EEG)، توجه ویژه‌ای به الگوی پایه می‌کند، اما همچنین به برخورد‌های کوتاه شدید الکتریکی و واکنش‌ها به محرک‌ها مانند نورهای درخشان توجه می‌کند.

نوار مغزی به چه علت استفاده می شود؟

نوارمغز (EEG) برای ارزیابی چندین نوع اختلال مغزی استفاده می‌شود:

• هنگامی که صرع وجود داشته باشد، فعالیت تشنجی به صورت موج‌های تپشی سریع در نوارمغز ظاهر می‌شود.
• افرادی که مدام دچار سستی و بی حالی هستند ،این امر ممکن است ناشی از ضایعه ، تومورها ویا سکته مغزی باشد، ممکن است موج‌های نوارمغز آنها به طرز غیرمعمولی کند باشد، بسته به اندازه و مکان ضایعه.
• این آزمایش همچنین می‌تواند برای تشخیص اختلالات دیگری که بر فعالیت مغز تأثیر می‌گذارند، مانند میگرن ، بیماری آلزایمر، برخی از روانپریشی‌ها و اختلال خواب  استفاده شود.
• نوارمغز (EEG) همچنین می‌تواند برای تعیین فعالیت الکتریکی کلی مغز استفاده شود (برای مثال، برای ارزیابی صدمه، مسمومیت دارویی یا میزان آسیب مغزی در بیهوشی طولانی مدت)
• نوارمغز همچنین می‌تواند برای نظارت بر جریان خون در مغز در طول عمل جراحی استفاده شود.
• ممکن است دلایل دیگری برای پیشنهاد نوارمغز توسط متخصص مغزواعصاب شما وجود داشته باشد.

نوار مغز چه بیماری هایی را نشان می دهد؟

بهتر است این سوال را بپرسیم که نوار مغز به چه دلیل تجویز می شود؟ این آزمایش جهت تشخیص مشکلات فعالیت های الکتریکی در مغز، ناشی از اختلالات مغزی از سوی متخصص مغز و اعصاب در تهران تجویز می شود. برخی دیگر دلایل انجام این تست عبارت است از تشخیص:

• تشنج و صرع (درباره درمان صرع و تشنج بیشتر بدانید)
• آسیب های سر
• انسفالیت (التهاب مغز)
• تومور مغزی
• مشکلات حافظه
• انواع اختلالات خواب
• سکته

اقدامات قبل از انجام نوار مغز

توصیه می شود قبل از انجام این تست، موارد زیر رعایت شود:

• شب قبل تست بیمار باید موهای خود را تمیز بشوید و از هیچ گونه محصولی مانند ژل و یا اسپری در روز تست استفاده نکند.
• در خصوص داروهای مصرفی حتما با پزشک مشورت داشته باشید، چرا که مصرف برخی داروها قبل از تست باید قطع شوند.
• نوشیدن و خوردن مواد غذایی حاوی کافئین، هشت ساعت پیش از انجام تست ممنوع می باشد.

بعد از انجام تست، بیمار قادر به انجام کارها و برنامه های روتین و روزانه خود می باشد. اما از آن جایی که اثرات داروهای تزریقی ممکن است در بدن باقی مانده باشد، بهتر است فردی شما را تا منزل همراهی کند. رانندگی تا زمان از بین رفتن اثر داروها ممنوع می باشد.

اقدامات بعد از نوار مغز

الکترودهایی که در این روش به پوست سر متصل می شوند، اطلاعات را از مغز به دستگاهی که داده ها را ثبت و ضبط می کنند، انتقال می دهند.  این تست چیزی در حدود نیم تا یک ساعت طول می کشد و شامل مراحل زیر می باشد:

• ابتدا بیمار به پشت بر روی تخت دراز می کشد.
• تکنسین به اندازه گیری سر و محل قرارگیری الکترودها می پردازد. بر روی این نقاط کرم های مخصوصی زده می شود تا امکان تفسیر و خواندن اطلاعات راحت تر شود.
• سپس، ژل چسبنده ای بر روی الکترودها زده می شود تا به نقاط مشخص شده بچسبند.
• با شروع تست، الکترودها اطلاعات و داده های دریافتی از مغز را به دستگاه منتقل می کنند و داده ها به صورت الگوهایی بر روی صفحه نمایش، نشان داده خواهند شد. این الگوها و داده ها در کامپیوتر ذخیره می شوند.
• بعد از اتمام تست، الکترودها از روی پوست سر برداشته می شوند.
• حین انجام تست، الکتریسیته میان پوست و الکترودها در جریان می باشد، اما بیمار به ندرت احساس بدی خواهد داشت.

نتایج نوار مغز چه چیزی را نشان می دهد؟

متخصص مغز و اعصاب با بررسی داده های به دست آمده، به تفسیر نتایج می پردازد. نتایج نوار مغز به صورت زیر تفسیر می شود.

نتایج طبیعی (نرمال)

فعالیت های الکتریکی مغز به صورت الگوهایی از امواج ظاهر می شوند. هر سطحی از هوشیاری مانند خوابیدن و یا بیدار بودن، الگوی خاص خود را دارد. به عنوان مثال، امواج در حالت بیداری با سرعت بیشتری حرکت می کنند تا نسبت به حالت خواب.

در صورتی که هیچ گونه اختلال و مشکل مغزی وجود نداشته باشد، امواج، الگوهای طبیعی را نشان خواهند داد.

نتایج غیر طبیعی

غیر طبیعی بودن نتیجه تست نوار مغز، ناشی از موارد زیر می باشد:

• صرع و تشنج
• خونریزی های غیر طبیعی
• اختلالات خواب
• انسفالیت (التهاب مغز)
• تومور
• مرگ بافت به دلیل انسداد جریان خون
• میگرن
• مصرف بیش از حد الکل و یا دارو

نکته ای که اهمیت دارد این است که حتما در خصوص نتیجه نوار مغز با پزشک مشورت داشته باشید و تمامی سوالات خود را در میان بگذارید.

آیا تست نوار مغز، عوارض و خطراتی را به همراه دارد؟

در واقع باید گفت، تست نوار مغز تستی است ایمن و فاقد درد و عوارض و خطراتی را به همراه ندارد. در این تست، از هیچ گونه نور و یا محرکی استفاده نمی شود و در نتیجه، احتمال بروز هیچ گونه ناهنجاری نیز وجود ندارد.

انجام این تست در افراد مبتلا به تشنج و استفاده از محرک هایی مانند نور می تواند منجر به بروز حملات صرع و تشنج حین انجام تست شود. به همین خاطر، این تست در محیطی امن انجام خواهد شد.

نکته مهم در خصوص تست نوار مغز این است که این تست، تنها اطلاعات مربوط به فعالیت الکتریکی مغز را نشان می دهد و آسیب ها و یا ناهنجاری های موجود در مغز را نشان نمی دهد.

برای کسب اطلاعات بیشتر به بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران مراجعه نمایید .